Μία από τις κύριες αιτίες που οδήγησαν την ανάγκη ενασχόλησης με την Αρχιτεκτονική είναι η βελτίωση της “Αισθητικής μου Γεωγραφίας”, η οποία πιστεύω συνδράμμει δυναμικά στην πλήρωση των …κενών της συγκρότησης που έμειναν στην πορεία μου κατά τη διάρκεια των σπουδών αλλά και της επαγγελματικής διαδρομής μου Επαγγελματικής διαδρομής. Μιάς διαδρομής που κάποιες φορές κοιτώντας προς τα πίσω «τρίβει» και πολλές φορές συνθλίβει το όραμα του Αρχιτέκτονα.

Η Αρχιτεκτονική σαν βιωματική τέχνη και επιστήμη που είναι, κατ‘εμέ πρέπει σαν τέτοια και να βιώνεται από τον Αρχιτέκτονα εσαεί. Δηλαδή σαν μια χωροχρονική ακολουθία στιγμών και συμβάντων μέσα στην κοινωνία που ως αναπόσπαστο μέλος της εξέλιξής της ο Αρχιτέκτονας την «ορίζει» πράττoντας και μετα-πράττοντας αντιληπτικά τις χωρικές μορφές.

Το δίπλωμά μου στην Αρχιτεκτονική μου έδωσε μόνο τις αφορμές για ατέλειωτες συζητήσεις και προβληματισμούς. Η εργασία του Αρχιτέκτονα μέσα απο την προσπάθεια ικανοποίησης των αναγκών του Ανθρώπου-πελάτη ‘’αναγκάζει’’ σε εμβάθυνση και διερεύνησης «Μαγικών» πεδίων της συνεχούς εξέλιξης Γνώσης και Δημιουργίας σε πλήρη συνέργεια όλων των συνιστωσών της ζωής του πολίτη-πελάτη στην πόλη και τον χώρο.

΄Οσο ο Αρχιτέκτονας προχωρά στην Διαλεκτική αυτής της γλώσσας τόσο νιώθει «΄Αγνοια». ΄Όχι από έλλειψη αυτοπεποίθησης για την μέχρι τότε απόκτηση γνώσης- αντιθέτως: υπάρχει συνεχώς μια ανάγκη εμπλουτισμού του λεξιλογίου που δημιουργούν οι συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες των χρηστών του χώρου, ώστε για να παραμείνω «καλός» συζητητής της Διαλεκτικής της και …επίκαιρος ταξιδιώτης στην περιδιάβαση της Αρχιτεκτονικής μέσα στον χρόνο, τοσο περισσότερο θα πρέπει να λειτουργεί σαν ενας εφευρέτης που προσφέρει νέες λύσεις για συναρπαστική ζωή των ανθρώπων στο αστικό και όχι μόνο περιβάλλον.

Η δυναμική εξέλιξη των χωρικών συμβάντων στον χρόνο η αλληλουχία χρονοχώρου και χωροχρόνου με τα διάφορα σενάρια πλοκής των, αλλά και η διάδραση της Αρχιτεκτονικής με άλλα ή τα άλλα (όλα;) πεδία της ζωής και της κοινωνίας είναι η γοητευτική εκδοχή της πορείας αλλά και ανάγκης αυτής.

Μέσα από την πορεία των σπουδών μου από την εισαγωγή μου μέχρι το δίπλωμα προέκυψαν μεταξύ άλλων μερικοί σημαντικοί σταθμοί.

1 ον . Η «Αποκαθήλωση» του παρελθόντος μου και των «Σταθερών» που με διακατείχαν. Η ρήξη δηλαδή με την ιδέα των «κλισέ» και των βεβαιοτήτων. Σημαντικό βήμα… 2 ον . Η αντίληψη ότι η Αρχιτεκτονική είναι ολότητα όσον αφορά στην ιεράρχηση κριτηρίων σχεδιασμού κρίσης και κριτικής του αντιληπτικού φαινομένου π.χ. ο σχεδιασμός ενός αντικειμένου ενός Δημόσιου χώρου έχει από άποψη μεθοδολογίας και προσέγγισης την ίδια αξία και δυσκολία με τον σχεδιασμό του Αστικού χώρου… δηλαδή το να σχεδιάσει κανείς μια καρέκλα ή ένα κτίριο απαιτεί την ίδια σοβαρότητα.

Μεγαλώνοντας σε πόλη λιμάνι και με πολύ υγρό γύρω της, αλλά και «εκνευρισμένος» από την αστική απραξία της μη απόφασης που διακρίνει τους «πολιτικούς αρχιτέκτονες» θέλησα στην διάλεξή μου “Hafencity – πόλη- λιμάνι στις όχθες του ΄Ελβα” να κοιτάξω τι κάνουν οι άλλοι Τόποι.

΄Εχοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς θα μπορούσαν να ανα-επαναδιατυπωθούν οι σχέσεις υγρού και… στερεού στοιχείου και αστικού ιστού (ιστορικού και μη), αναζήτησα τι έκαναν σε ανάλογα παραδείγματα πόλεων προκειμένου να αναδιατυπώσουν σχέσεις στις παλαιές δομές οργάνωσης γης και κτηματικού κεφαλαίου της βιομηχανικής εποχής για να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του οικονομικοκοινωνικού γίγνεσθαι και να διατυπώσουν νέες χωρικές σχέσεις ώστε η πόλη να ενισχύσει τον (μητροπολιτικό;) χαρακτήρα της με εργαλείο την αρχιτεκτονική.

Τα παραπάνω, σε συνάρτηση με την χωροταξική αταξία της πολεοδομικής εξέλιξης της Ελλάδας αφ΄ενός, και πολλά ενδιαφέροντα θαυμαστά αστικά συμβάντα (ως προτάσεις κυρίως) από έλληνες αρχιτέκτονες (παρ’ότι βρίσκονται στην περιφέρεια του καπιταλιστικού κέντρου της Ευρώπης που υποτίθεται ότι μιμούνται), αποτελούν για μένα ενδιαφέροντα πεδία -αντικείμενα έρευνας και σύγκρισης με τα ελληνικά πράγματα… Μια παράμετρο που θα ήθελα να βάλω στην έρευνά μου είναι το κατά πόσο και πως οι θρησκείες (σαν μέσα εξουσίας και ιδεολογίας) επηρεάζουν τα «αστικά συμβάντα» και τον δημόσιο ελεύθερο χώρο.

…. Συνεχίζοντας για επαναδιατυπώσεις χωρικών σχέσεων και κοινωνικών σημασιών αυτών… Στη «Νέα τάξη πραγμάτων» η κινητικότητα (mobility) είναι ένα από τα κύρια ιδιώματά της… Μια σημαντική της πτυχή που επηρεάζει την «χωρικότητα» είναι το αυτοκίνητο όπου θα είναι μόνιμος πολεοδομκός «πονοκέφαλος» του σχεδιασμού. Κινητικότητα όμως υπάρχει μεγάλη μεταξύ των λαών (μετανάστες… οικονομικοί – όνομα και πράγμα και όχι μόνο). «΄Ανθρωποι με τεράστιες πολιτισμικές διαφορές και χωρικές εμπειρίες…. οι οποίοι έρχονται εδώ για μια καλύτερη ( ….) ζωή.

Εμείς και οι άλλοι ευρωπαίοι σχεδιάζουμε με διαφορετικές παραμέτρους πολιτισμικών συνιστωσών απ’ αυτές που θα ανέμεναν αυτοί οι άνθρωποι, που κατά τ’ άλλα δεχόμαστε. ΄Εχει ενδιαφέρον το ερώτημα αν θα πρέπει να σκεφτούμε νέες πλατφόρμες και «γλώσσες» επικοινωνίας των χωρικών μορφών και της έννοιας της τοπικότητας- τόπου και τοπίου, όπου ο τόπος δεν γίνεται αντιληπτός μόνο τυπικά αλλά στον βαθμό του συμμετέχει σε πολλαπλά παγκόσμια δίκτυα που τον διασχίζουν.

Αφήνω τελευταίες δύο θεματικές ενότητες προβληματισμών μου επειδή κατά κάποιο τρόπο είναι «μπαλαντέρ» και πάνε παντού…

Το περιβάλλον όπου δεν θα πρωτοτυπήσω τονίζοντας την χρονική συγκοιρία της μεγάλης ανάγκης τοποθέτησής του σαν πρωταρχικής παραμέτρου στην ιεράρχηση κριτηρίων σχεδιασμού του Χώρου μικρής ή μεγάλης κλίμακας. Θα ήθελα επ’ αυτού να μνημονεύσω την παρατήρηση του καθηγητή πολυτεχνείου Wuppertal Dr-prof. Κlingsh σε ερώτηση μου (26 χρόνια πρίν) για συμβουλές του για την «Βιοκλιματικότητα του σχεδιασμού και τη διαχείριση ενέργειας στην διπλωματική μου η απάντησή του : ¨Εσείς οι ΄Ελληνες ξεχάσατε αυτά πού δημιουργήσατε και έρχεστε σε μας τους ευρωπαίους να σας το θυμίσουμε¨!

Επίσης σχετικά με το «ιδίωμα» του τόπου και τον σεβασμό του, σε αντιδιαστολή των πολυσυζητημένων «ρήξεων» και της ένταξης –  «εγκάθετων» χωρικών αντικειμένων τα οποία είναι όμοια ή ίδια παντού και τα επιβάλλει ένας γίγαντας – σύμβολο (συνήθως οικονομικό) για να σου θυμίζει ίσως ότι είσαι… πολίτης του κόσμου; ή Α-πολίτης ενός τόπου… Α-τόπου;…η μη Τόπου…;

Αυτά τα Διλλήματα απο τα πιο απλά εως τα πιο περίπλοκα διαχειρίζεται στις σχεδιαστικές απόπειρες χώρων ο Αρχιτέκτονας…

Αγωνία μόνιμη δε, ειναι να πετύχει το αρτιότερο αισθητικά αποτέλεσμα σε χώροχρόνο τέτοιο που θα επιφέρει …μέγιστα οικονομικά αποτελέσματα, αφού οφείλει να προβλέπει αφενός, να παρέχει αρκετούς βαθμούς ελευθερίας αφετέρου.

Καί ολο αυτό, προσφέροντας συνάμα συναρπαστικούς όρους ζωής και συνύπαρξης ανθρώπου και περιβάλλοντος….

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΡΔΟΣ